Klimatyzacja w samochodzie - jak działa? Wszystko co musisz wiedzieć

Sezon na intensywnie korzystanie z klimatyzacji w samochodzie już trwa. Układ klimatyzacji to skomplikowana budowa, w której każdy element ma ważne zadanie do wykonania. W jaki sposób dbać o klimatyzację, aby nie doszło do awarii żadnego z elementów układu? Kiedy udać się do serwisu i po czym poznać usterkę? Sprawdźcie nasz poradnik i znajdźcie odpowiedzi na wszystkie pytania.

Klimatyzacja samochodowa – rodzaje

Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje klimatyzacji samochodowej:

• Klimatyzacja manualna – w tym wariancie kierowca musi ustawiać ręcznie temperaturę oraz moc wraz z kierunkiem nawiewu. Na panelu sterowania klimatyzacją znajdziecie jedynie przycisk do jej włączenia oraz pokrętła odpowiedzialne za ustawienie temperatury, siły i kierunku nawiewu. Sama obsługa nie jest skomplikowana, ale często jej rezultat nie spełnia oczekiwań kierowcy.
• Klimatyzacja automatyczna – inaczej klimatyzacja elektroniczna lub klimatronik. Oferuje kierowcy ustalenie jedynie liczby stopni, które chce mieć w kabinie, bez kontroli temperatury nawiewu. System chłodzący automatycznie dopasowuje parametry, które mają utrzymać nadane warunki wewnątrz auta na stałym poziomie. Jest to możliwe, dzięki wykorzystaniu czujników, które analizują m.in. temperaturę w kanale zasysania świeżego powietrza, nasłonecznienie czy nawet temperaturę nawiewu w okolicy nóg. W droższych wariantach występuje również automatyczna klimatyzacja strefowa, która umożliwia nadanie różnych niezależnych nawiewów na poszczególne strefy w samochodzie. W systemie jednofazowym temperatura jest jednakowa w całej kabinie, a w dwufazowym można nadać różne parametry na przedzie auta oraz z tyłu. W czterofazowym każdy pasażer może się cieszyć inną temperaturą.

Z czego składa się klimatyzacja w samochodzie?

To dość złożony układ, który jest stworzony przez wiele elementów. Najważniejsze podzespoły, to:

• Kompresor – inaczej nazywany sprężarką, stanowi połączenie pompy ssąco-tłoczącej oraz urządzenia sprężającego. To najważniejszy elementy klimatyzacji. Jego rolą jest zassanie czynnika chłodniczego w formie gazu oraz nadanie mu odpowiedniego ciśnienia (sprężenie). Następnie czynnik jest pompowany do skraplacza. Występują trzy rodzaje kompresorów, które różnią się budową: tłokowe, spiralne i łopatkowe.
• Skraplacz – to również bardzo ważny element w całym układzie. Skraplacz może być nazywany chłodnicą albo kondensatorem klimatyzacji. Gdy czynnik chłodniczy o wysokiej temperaturze i ciśnieniu do niego dotrze, wówczas nastąpi jego skraplanie. Dzieje się to przez znaczne obniżenie temperatury czynnika, a samo skraplanie to przekształcenie czynnika w ciecz. Skraplacz zajmuje się również przechwyceniem energii cieplnej i oddaniem jej lamelom oraz rurkom, a dalej przekazaniem do atmosfery.
• Osuszacz – dokładnie to osuszacz zbiornika klimatyzacji samochodowej. Ma otwór wlotowy i wylotowy, przez które przechodzi czynnik chłodniczy już w postaci ciekłej z dodatkiem oleju. W osuszaczu znajduje się warstwa higroskopijna, która pochłania wilgoć wydzielaną przez układ klimatyzacji.
• Zawór rozprężny – zajmuje się regulowaniem ilości przepływającego czynnika chłodniczego. Występuje w kształcie rurki i znajduje się pomiędzy skraplaczem a parownikiem. Jego zadaniem jest monitorowanie ciśnienia i temperatury w układzie klimatyzacji, aby doprecyzować dokładną ilość płynu chłodniczego, która może się przedostać bezpiecznie do parownika. Zawór ma często specjalne sito, które umożliwia dodatkowe odfiltrowanie zanieczyszczeń.
• Parownik – umiejscowiony tuż za deską rozdzielczą wewnątrz samochodu, stanowi ostatni element w procesie chłodzenia powietrza docierającego do kabiny auta. Jego rolą jest obniżenie temperatury powietrza z pomocą czynnika chłodniczego. Gaz o niskim ciśnieniu, który przepływa przez parownik, pochłania ciepło z kabiny, a powietrze wydmuchiwane nad chłodnym parownikiem przepływa przez nawiewy wentylacyjne przyjemnie schładzając wnętrze auta.
• Przewody klimatyzacji

Jak działa klimatyzacja w aucie?

Wszystko zaczyna się od kompresora, który zwiększa ciśnienie czynnika chłodzącego i temperatury. To on pompuje czynnik do skraplacza, a ten obniża jego temperaturę, dzięki chłodzeniu powietrze napływającym z zewnątrz.

Skraplacz, poza chłodzeniem, zajmuje się również zmianą stanu skupienia czynnika – z gazowego na płynny. W takiej formie trafia on do osuszacza, który usuwa z niego zanieczyszczenia i wilgoć.

Dalej czynnik trafia do zaworu rozprężnego, a ten ochładza go i zwiększa jego objętość. Następnie chłodziwo w takiej formie trafia do kompresora.

Naprawa klimatyzacji samochodowej – typowe usterki

Najbardziej kosztowną awarią klimatyzacji jest uszkodzenie kompresora, co jest spowodowane pracą na sucho – w wyniku nieszczelności z układu wydostaje się olej i czynnik chłodniczy, a sprężarka nie jest w stanie prawidłowo pracować.

Dość częstym problemem jest również awaria chłodnicy, a ten element znajduje się w takim miejscu, że byle kamyczek może ją uszkodzić. Naprawa tego podzespołu jest również bardzo kosztowna, mowa o nawet kilku tysiącach złotych, zwłaszcza gdy chłodnica klimatyzacji jest połączona z chłodnicą silnika.

Do mniejszych, ale typowych, usterek należą również:

• Słaba wydajność chłodzenia, która jest spowodowana przez brak wystarczającej ilości czynnika.
• Nieszczelność w układzie klimatyzacji.
• Zatarcie sprężarki, które może być spowodowane przez niewłaściwy oleju, zbyt niski poziom oleju, uszkodzony wentylator w skraplaczu.
• Hałas generowany przez klimatyzację, co może świadczyć o zbyt wysokim poziomie oleju albo braku smarowania.

Klimatyzacja w aucie - kiedy udać się do serwisu?

Istnieje kilka objawów, które świadczą o awarii klimatyzacji i gdy wystąpią, należy bezzwłocznie udać się do serwisu:

• Parowanie szyb – jeśli występuje, pomimo uruchomienia klimatyzacji, to przyczyną może być zatkany filtr kabinowy, który nie zapewnia odpowiedniego przepływu powietrza. Drugim powodem mogą być niedrożne kanały odpływowe i zbieranie się wody w podszybiu. Trzecim powodem tej sytuacji może być awaria nagrzewnicy.t
• Nieprzyjemny zapach – praca klimatyzacji samochodowej powinna przebiegać bezzapachowo. Jeśli z nawiewów wydobywa się brzydki zapach, to znak że układ wymaga dokładnego czyszczenia, zwłaszcza w rejonie parownika i kanałów wentylacyjnych.
• Brak chłodzenia – jeśli klimatyzacja w ogóle nie chłodzi po włączeniu, wówczas trzeba wziąć pod uwagę, że w układzie występuje awaria. Jej przyczynami mogą być brak czynnika w układzie, awaria chłodnicy, awaria wentylatora lub zatarta sprężarka.

Serwisowanie klimatyzacji – jak często?

O klimatyzację najlepiej dbać z odpowiednią regularnością. Zwłaszcza, gdy chcecie uniknąć usterek, które mogą poważnie obciążyć Wasz budżet.

O co dbać przy serwisowaniu klimatyzacji?

Uzupełnienie czynnika chłodzącego - należy przeprowadzać przynajmniej raz w roku, gdyż w ciągu 12 miesięcy może dojść do utraty nawet 15%. Odpowiedni poziom czynnika to nie tylko komfort jazdy, ale również sprawność poszczególnych elementów.

Sprawdzanie szczelności układu – warto to zrobić przy okazji uzupełniania czynnika lub po prostu na przeglądzie przed sezonem letnim.

Czyszczenie klimatyzacji – warto je przeprowadzać przy wymianie filtra kabinowego, który można wymieniać raz na rok lub raz na 6 miesięcy.

Ozonowanie pojazdu – można je przeprowadzać raz na pół roku, jeśli zależy Wam na naprawdę wysokim standardzie higienicznym lub macie alergie.

Odgrzybianie klimatyzacji – to czynność, która powinna iść w parze z czyszczeniem klimatyzacji, dlatego warto ją przeprowadzać raz na rok.